Over de bij

Dat honingbijen ons heerlijke honing levert weet iedereen. Maar hoe komt die honing in de raten en daarna van de raten in potten? Hoe overleven bijen in een koude winter? Waar komt zuivere bijenwas vandaan en wat is koninginnegelei? Zijn wilde bijen echt wild, en vliegt een hommel ook bij koud weer? En hoe maak ik mijn tuin aantrekkelijk voor bijen? De imkers van Imkersvereniging Brummen geven u graag antwoord op alle vragen en leggen u dan ook nog veel meer uit over het leven van deze prachtige, veelzijdige insecten.

De dierenklasse van de insecten is ingedeeld in diverse zogenoemde ordes. Eén daarvan wordt gevormd door de vliesvleugeligen. De bijen vallen samen met de wespen en mieren onder die orde. Over de hele wereld zijn maar liefst 20.000 soorten bijen bekend. Daarvan komen ongeveer 350 soorten voor in Nederland, onderverdeeld in zes families en zesendertig geslachten.

De honingbij is één van die 350 soorten. De honingbij (Apis mellifera) is van alle bijen de bekendste soort vanwege het algemene voorkomen en de grote aantallen exemplaren. Zij wordt gewaardeerd door de mens vanwege de belangrijke rol als bestuiver van vele plantensoorten zoals fruitbomen. Daarnaast is de honingbij de belangrijkste leverancier van verschillende natuurproducten zoals honing, bijenwas, koninginnengelei en propolis.

Op deze zoekkaart vindt u de 20 meest voorkomende bijensoorten in tuinen of parken. Een uitgebreide beschrijving van deze 20 bijensoorten is te vinden op de website van de Stichting European Invertebrate Survey Nederland.
Meer informatie over de wilde bij: wildebijen.nl en over de honingbij: imkerpedia.nl

Bijen en hun functie in de natuur

Insecten (en alle bijen) spelen een belangrijke rol in de bestuiving en in stand houden van onze natuur. Driekwart van de meest voorkomende landbouwgewassen wordt door insecten bestoven. Eindeloze velden met dezelfde gewassen (mono-culturen), genetisch gemodificeerde groenten en het gebruik van gif maken het de bijen heel moeilijk. Gelukkig zijn we steeds meer doordrongen van de belangrijke taak die deze wollige vliegers voor ons vervullen.

Wij als imkersvereniging vinden biodiversiteit dan ook heel belangrijk. Bij onze bijenstal hebben wij een prachtige tuin vol met bloemen, struiken en bomen die goed zijn voor (wilde) bijen, vlinders en zweefvliegen. Ook hebben we een boek uitgegeven die per seizoen aan de hand van foto’s laat zien welke bloemen “dracht” hebben en dus op dat moment een belangrijke bijdrage leveren.

Bekijk ook het filmpje over onze plannen om een bijenstad te maken.

Bijensteek

Als je met bijen omgaat is de kans groot dat je gestoken gaat worden. Wat wil je ook… je zult maar lekker aan het klussen zijn in je huis samen met al je zussen, druk bezig met de schoonmaak of het aanvullen van de voorraadkasten met lekkere honing. Gaat in een keer het dak van je huis af en komt de zon vol in je gezicht, wie schrikt er dan niet? Er zijn altijd wel een paar felle zussen die direct met hun haantjesgedrag de vijand die het dichtst in de buurt staat even tracteren met hun angel met gif. Meestal is de imker hierop bedacht, heeft beschermende kleding aan, en blaast rook naar binnen. Hierop reageren de bijen direct met brandalarm, nemen zo snel mogelijk zoveel mogelijk honing op om zo lang mogelijk te kunnen overleven. Echter voordat ze op de vlucht gaan is de rook weg en komt de melding: vals alarm. Helemaal dik van de honing en gelukkig vals alarm met rook in je neus, geeft zoveel rust dat de felle zussen de imker niet als grote vijand ruiken of zien. Een simpele oplossing van de imker zonder schade laten we maar zeggen.

Bijen zijn vriendelijke beestjes, je mag ze niet verwarren met de wesp, maar hebben wel een hekel aan geurtjes. Parfum en alcohol ruiken ze bijvoorbeeld van een afstand en daar worden ze prikkelbaar van. En als ze klem komen te zitten hebben ze ook een goede reden om hun angel te gebruiken. Veel mensen weten niet dat de bij in de regel zachtaardig is. Toch kan het gebeuren dat je gestoken gaat worden door een bij. De meeste mensen ervaren een steek als vervelend en krijgen een fikse zwelling. Wat moet je doen bij een bijensteek? Snel het gif uitzuigen helpt al (Gifzuiger).
Verder hieronder de uitleg van het Nederlandse Rode Kruis:

Wat stel je vast bij een insectensteek of beet?

Een insectensteek of -beet.
Plaatselijke zwelling, roodheid, jeuk en soms wat pijn.

Bij een ernstige (allergische) reactie:

Ernstige zwelling, roodheid, jeuk, pijn en veel meer verspreid over het hele lichaam.
Soms: voelt zich erg ziek met mogelijk shock-verschijnselen.

Wat doe je bij een insectensteek of beet?

Indien de angel nog in de huid steekt: gebruik dan een vingernagel of de botte kant van een mes om de angel weg te schrapen. Neem geen pincet, hiermee kan je het achtergebleven gifzakje samendrukken waardoor het resterende gif in de bloedsomloop terecht kan
komen.
Koel de plaats van de insectensteek af met ijs om zwelling, jeuk en pijn te beperken. Een jeukwerende lotion of zalf kan ook helpen.
Ga naar een huisarts als de steekplaats erg dik wordt.
Ga direct naar een huisarts of ziekenhuis indien het slachtoffer in de mond of keel is gestoken. Laat eventueel op een ijsblokje zuigen om de zwelling tegen te gaan.

Bij een ernstige (allergische) reactie:

Direct 112 (laten) bellen.
Breng het slachtoffer in een halfzittende houding

Bijenzwerm

Heeft u een bijenzwerm in uw tuin of directe omgeving? Dit is geen reden voor paniek! U kunt het beste op enige afstand blijven en rustig kijken. Na ongeveer 15 minuten zullen de bijen rustiger worden en aan een tros gaan zitten. Deze bijen steken niet. Zij hebben voldoende voedsel meegenomen voor de eerste dagen. Dit maakt hun lijfjes zwaar.

Over bijenzwermen is veel te vertellen. Het komt erop neer dat de koningin heeft besloten om met een stel werksters een beter onderkomen te vinden. Samen noemen we dit een zwerm. Wilt u meer weten over een bijenzwerm? Lees dan verder op ‘bijenzwermen’

Imkers zijn blij met een zwerm en halen deze graag bij u op. Voor het vinden van een imker in de omgeving van Brummen kunt u bellen met:
Brummen: Marian Gronouwe 06 107 113 43
Hall: Rob Kraaijeveld 06 496 762 12
Zutphen en omgeving: Alexander Bruijnes 06 551 131 09